ΤΑ ΧΑΝΙΑ

Χάνι ονομάζουμε το πανδοχείο για τη στάθμευση των οδοιπόρων, το οποίο είναι συνήθως σε ερημικό τοπίο, κοντά σε δρόμο ή πέρασμα και προσφέρει κατάλυμα, τροφή, ενδεχομένως και ψυχαγωγία στους ταξιδιώτες.

Χάνια όμως ονομάζονταν και τα παντοπωλεία «μαγαζιά» στις πόλεις όπου κατέληγαν οι άνθρωποι με τα ζώα τους, για να προμηθευτούν τα εμπορεύματα, που θα μετέφεραν στα χωριά τους, με την προϋπόθεση ότι διέθεταν τουλάχιστον ένα μικρό χώρο για τη φύλαξη των ζώων.

Το χάνι των εμπορικών δρόμων ήταν σταθμός εφοδιασμού και ξεκούρασης, ενώ το χάνι της πόλης ήταν το τέλος του ταξιδιού, ήταν μέρος για εμπορική συναλλαγή και σύντομη διαμονή.
Τα χάνια αυτά λειτούργησαν μέχρι το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο. Τα περισσότερα σταμάτησαν να λειτουργούν με τον πόλεμο του 1940. Λίγα συνέχισαν τη λειτουργία τους μέχρι τις δεκαετίες του 1950 και 1960. Μετά την ευρεία κυκλοφορία του αυτοκινήτου ως μεταφορικού μέσου, τα χάνια δεν ήταν πλέον αναγκαία.

«Καραβάνια σχημάτιζαν οι διερχόμενοι από τα ορεινά για τη Ναύπακτο. Αγωγιάτες με τρία και τέσσερα μουλάρια φορτωμένα, εκτελούσαν παραγγελίες για μεταφορά αγαθών από τη Ναύπακτο. Δεν ήταν λίγοι και αυτοί που κουβαλούσαν φορτία στην πλάτη. Πολλές φορές και γυναίκες, ακόμη και σε κατάσταση εγκυμοσύνης, κουβαλούσαν φορτία στην πλάτη, περπατώντας δέκα και είκοσι ώρες.. Στα χάνια ξεκουράζονταν, στέγνωναν τα ρούχα τους στα τζάκια όταν ήταν βρεγμένοι, έπιναν κρασί, να πάρουν δύναμη και εύρισκαν και τροφές για τα ζώα τους. Κατά τη διαδρομή ή στη στάση που έκαναν στα χάνια, έσμιγαν και με άλλους από διάφορα χωριά και παρ’ όλο το κοπιαστικό δρομολόγιο, προσπαθούσαν να ομορφαίνουν τη διαδρομή τους με αστεία, γέλια, τραγούδια.»